Ode aan spanning.

Wat ik zo bijzonder vind aan mijn werk is de diversiteit aan mensen en organisaties. Opdrachtgevers van dit moment zijn voornamelijk gemeenten, scholen, NGO’s en zelfstandig ondernemers.

De rode draad in mijn werk is met één woord te duiden: Relaties. Een organisatie bestaat uit mensen en die mensen zijn met zichzelf, met elkaar en met hun omgeving in relatie.

Een organisatie is een samenwerkingsverband tussen twee of meer personen. Hierbij worden kwaliteiten, kennis en vaardigheden gebundeld om een doel te bereiken of in een behoefte te voorzien.

In de praktijk is dat nog niet zo gemakkelijk; samenwerkingsverbanden zijn voortdurend in beweging, complex en onzeker. Dat moet ook in een samenleving, die geworteld is in vrijheid van denken.

Een veilige ideeënuitwisseling is nodig om gewenste doelen te bereiken en in behoeften te kunnen voorzien. Te beknottend, te (moreel) gebiedend of te eenzijdig gericht werkt niet.

Goede samenwerking ontstaat via het durven bevragen en onderzoeken van de bestaande orde, dwars door de hele organisatie heen. Past de bestaande orde nog bij wat er op dit moment/in deze fase nodig is?

En dat is wat ik als externe organisatiecoach doe: de bestaande orde ‘im Frage’ stellen. Vanuit het idee dat de toekomst open is, nog niet gerealiseerd en een avontuur dat je aangaat met elkaar. De verantwoordelijkheid en de ideeënuitwisseling die daarbij horen, kunnen en mogen niet worden afgeschoven. Daar zijn de kwesties doorgaans te urgent voor.

Veel organisaties echter lijken vast te zitten in een verouderd stelsel. Wat we gewend zijn en wat heel lang goed voor ons heeft gewerkt, is het hiërarchische model. Maar steeds meer werknemers raken tegenwoordig gedemotiveerd en veel leidinggevenden ervaren dat vertrouwde manieren van leidinggeven te kort schieten. Velen vragen zich af “Hoe verder?”.

In de huidige werkcultuur is het streven naar efficiëntie doorgeschoten. Efficiency, effectiviteit en zuinigheid zijn het kompas. Management denken heeft de overhand.

Ik pleit voor rebellen die dwars durven zijn, leergierig en kritisch. Mensen met zelfkennis en een brede blik, met hart en ziel betrokken, die de spanningen durven benoemen.

beweging

Niemand weet hoe een arbeidsmarkt van de toekomst er uit zal zien, maar er zijn wel handvatten te geven waarmee je beter bent toegerust op de huidige situatie en de veranderingen die komen gaan.

Ik wil een ode brengen aan dat wat spanning geeft; het gaat erom echt op zoek te gaan naar antwoorden. Eén antwoord bestaat niet. Dat hebben we inmiddels meer dan voldoende ervaren in al die uitgerolde reorganisaties, die keer op keer niet uitkwamen bij dat wat vooraf bedacht en bedoeld was.

Het blijkt dat typen organisaties, die we door de geschiedenis heen hebben uitgevonden, verbonden waren met het heersend wereldbeeld en bewustzijn. Elke keer als we als mensheid de manier waarop we over de wereld dachten, veranderden, ontwikkelden we krachtigere en beter werkende organisatievormen.

Veranderen is spannend. Laten we spanningen serieus nemen. Een spanning is het verschil dat je ervaart tussen ‘wat is’ en ‘wat zou kunnen zijn’. Laat spanningen dan ook de brandstof zijn voor verandering, in plaats van ze te onderdrukken of weg te wuiven.

Een goede omgang met spanningen wordt gemakkelijker met de volgende richtlijnen:

  • Leer van spanningen te houden;
  • Spreek je spanning uit;
  • Ga alleen voor werkbaar;
  • Zorg goed voor jezelf – en vertrouw er op dat anderen dat ook doen;
  • Vermijd ‘wij’ in je taalgebruik, spreek voor jezelf;
  • En neem alleen expliciete verwachtingen serieus.

Zo wordt spanning als het zand voor de parel. Door samen te streven naar een goede uitoefening van je vak. Door deel uit te maken van een sociale praktijk waarin je met je collega’s overeenstemming tracht te bereiken over idealen, doelen en maatstaven.

Laten we ons bewustzijn over wat een samenwerkingsverband is verruimen, zodat we voor de dag kunnen komen met organisaties waar het fijn werken is.