Gedurfd leiderschap!

In deze tijd klinkt de roep om leiderschap weer krachtig. Als leiderschapscoach vind ik het belangrijk om vragen te stellen bij dit fenomeen. De hoop dat er iemand een oplossing heeft voor de vragen van je persoonlijk leven, voor het vaak wankelmoedige bestaan van de organisatie waar je deel van uit maakt, voor de chaos die een samenleving per definitie is.

Dat zo iemand niet kan bestaan weet je wel, maar laat je dit ook tot je doordringen? En zo ja, wat betekent dit voor jouw leiderschap?

Een 52-jarige vrouw komt voor coaching. Zij is net begonnen in een leiderschapsfunctie. We nemen de ingevulde Analytic Competence Tool door. Er blijkt een onevenwichtigheid uit tussen haar bezieling en het in de vorm zetten.

Ze heeft de neiging zich op te stellen als een kreeft zonder schild. “Kan ik het wel? Wat als het misgaat?” Ze laat haar angstige gevoelens de boventoon voeren. Met als resultaat het moment niet vol aan te gaan. Zij acteert dan laf.

Het omgekeerde maak ik overigens ook regelmatig mee: het volledig ontkennen van angst of spanning. “Ik kan alles maken. Met dit bijltje heb ik al zoveel gehakt. Ik ben nergens bang voor.” Zo iemand loopt het risico los te raken van de realiteit met als gevolg roekeloos leiderschap.

Andor de Rooy schreef het boek ‘Moed’ over gedurfd leiderschap. Hij verwijst in zijn boek naar de Griekse wijsgeer Aristoteles die het begrip moed heeft beschreven: ‘Moed is het juiste midden tussen lafheid en roekeloosheid’.

Het gaat er bij gedurfd leiderschap om je af te vragen wat je toont op de momenten die er toe doen. Dit betekent allereerst dat je in staat bent een kritiek moment te erkennen en aan te gaan. Waarbij het van belang is om je eigen laffe en/of roekeloze kanten onder ogen te durven zien.

Andor noemt in zijn boek de belangrijkste symptomen van laf en roekeloos leiderschap.
De belangrijkste symptomen van laf leiderschap zijn:

  • Feiten negeren en de realiteit ontkennen;
  • Besluiteloosheid, uitstelgedrag;
  • Geen tegenspraak dulden;
  • Onduidelijke feedback geven;
  • Schuldigen zoeken;
  • Te veel woorden, te weinig daden;
  • Laten/blijven zitten bij disfunctioneren;
  • Confrontaties uit de weg gaan.

De belangrijkste symptomen van roekeloos leiderschap zijn:

  • Te veel statusvertoon;
  • Gebrek aan moraal;
  • Geen feedback ontvangen;
  • Irreële risico’s nemen;
  • Geen tegenspraak dulden;
  • Te emotionele reacties;
  • Losbandige reacties.

Mijn coachee had de moed haar laffe en roekeloze kanten onder ogen te zien. Zij is realistisch aan haar leiderschap begonnen. Met behulp van de Analytic Competence Tool kreeg zij zicht op haar natuurlijke kwaliteiten en het potentieel dat klaar lag om tot ontwikkeling te brengen.

In leiderschap is moed het scharnierpunt dat er voor zorgt dat je – volwaardig – doet wat nodig is. Moed is geen vaststaand feit, maar te ontwikkelen. Het gaat er om bereid en in staat te zijn pijn en angst te verdragen. Zodat je op die momenten dat het er op aan komt kan laten zien en horen wat je als leider waard bent.

Leiderschap dus dat niet zozeer een kwestie is van wat en wie, maar vooral van wanneer en hoe.

Fijn als je dit artikel doorstuurt naar andere geïnteresseerden.