Als je mindset maar goed zit

Leven en werken zijn complexer geworden, dynamischer ook. Dat is aanlokkelijk als we hierin meer ruimte voor zelfontplooiing ervaren. Maar het kan ook een gevecht betekenen om bij te blijven. Velen zullen zich, net als ikzelf, herkennen in beide aspecten.

Als mens, en ook als organisatie, ontwikkel je je in een wisselwerking tussen het oude en het nieuwe. Zo’n proces manifesteert zich als een niet-aflatend, soms heftig gesprek met jezelf, in contact met je omgeving. Rommelig, zoekend, regelmatig niet-wetend wat te kiezen en hoe te handelen.

We bezitten allemaal mogelijkheden. Waarom gebruik ik in de ene situatie mijn mogelijkheden wel en blokkeer ik in andere situaties? Dat is een vraag die ik mezelf regelmatig stel.

Eén reden kan te maken hebben met eigen angsten en twijfels. Tijdens je leven krijg je te maken met moeilijkheden en ontgoochelingen. Die onaangename ervaringen kunnen je mogelijkheden beperken, een domper zetten op je zin voor initiatief; ze kunnen je afsluiten van je potentieel en ook frustraties en onvoldaanheid veroorzaken.

Daar komt bij dat wij mensen de neiging hebben minnetjes meer aandacht te geven dan plusjes. Daardoor zijn we zelf soms de grootste hindernis. Dan herhaalt een bandje in ons hoofd zich voortdurend: “Het heeft geen zin wat je doet, je kan het toch niet; je bent te oud; je zult niet slagen; probeer maar niet, etc.”.

Een dergelijk gestold denken vermindert de ontvankelijkheid voor andere opvattingen. We reageren dan minder beweeglijk, wanneer ons leven of werk zich in een onbekende, onverwachte richting ontwikkelt, die nieuwe antwoorden vergt.

Rommelig zal het leven blijven. Zo erg is dat niet. Door een andere betekenis te geven aan een situatie, ga je anders denken over die situatie. En daardoor ga je je anders voelen. Zoals de schrijver Marcel Proust het formuleerde:” De echte ontdekkingsreiziger gaat niet op zoek naar nieuwe landschappen, maar kijkt er met andere ogen naar”.

In elke situatie kun je kiezen naar welke stemmen je luistert. En dat geldt ook voor de stemmen van de mensen in je omgeving. Falen is niet erg, zo lang je ervan leert. Mensen die falen beschouwen als iets dat verzwakt, zijn meer gericht op presteren dan op leren.

Door de manier waarop je met elkaar spreekt, kun je een groei-mindset bewust stimuleren. Een groei-mindset gaat uit van de overtuiging dat iedereen, ongeacht waar die nu staat, progressie kan boeken. En daar hoort het inzicht bij, dat het normaal en noodzakelijk is je in te spannen, teneinde progressie te boeken.

Niets in die definitie impliceert dat je met een groei-mindset voortdurend gericht moet zijn op verbeteren. Je kunt niet de hele tijd dingen doen die je erg moeilijk vindt; dat is te belastend. Door jezelf de gelegenheid te geven activiteiten te doen die je aankunt, naast activiteiten waarvoor je je moet stretchen, alterneer je tussen doen wat je kan en doen wat je nog moeilijk vindt.

Mensen met een groei-mindset hebben oog voor progressie die al is bereikt. Als je alleen focust op te bereiken progressie mis je het motiverende effect van een focus op bereikte progressie. Door te focussen op wat je al bereikt hebt, versterk je je perceptie van competentie; je ervaart dat je al goed bezig bent.

I